Tekenencefalitis

Tekenencefalitis is een ziekte die wordt veroorzaakt door het tick-borne encefalitis (TBE) virus. Het TBE virus wordt verspreid door tekenbeten. Teken die besmet zijn met het virus komen in bepaalde delen van Europa en Azië voor. In 2016 is het virus voor het eerst vastgesteld bij teken in Nederland. Desondanks is de kans op de ziekte in Nederland niet groot, omdat maar weinig teken besmet zijn met het TBE virus. (Dit in tegenstelling tot de Ziekte van Lyme, die in Nederland wel veel bij teken voorkomt; maar Lyme is een ziektebeeld dat door een bacterie wordt veroorzaakt). Een andere, weinig voorkomende vorm van besmetting is het drinken van rauwe melk of rauwmelkse kaas van een dier dat het virus draagt, zoals schapen, koeien en geiten.

TBE: FSME en RSSE

Het TBE virus of tekenencefalitis is onder te verdelen in de subtypen Früh Sommer Meningo Encephalitis (FSME) en Russian Spring-summer Encefalitis (RSSE). De ziektes die door deze virussen worden veroorzaakt lijken erg op elkaar, maar de RSSE-variant, die vooral voorkomt in het oosten van Rusland, gaat veel vaker gepaard met ernstige verschijnselen. Lees meer bij het RIVM.

Hoe loop je het op? Hoe voorkom je het? Tekenencefalitis vaccinatie

Het TBE virus wordt door besmette teken overgedragen op de mens. De tekenencefalitis vaccinatie (ook wel FSME vaccinatie genoemd) biedt ruim 95% bescherming. Verwijder de teek na een tekenbeet zo snel mogelijk om de kans op besmetting te verkleinen. Voorkomen is beter dan genezen, dus kun je het best zorgen dat je helemaal niet gebeten wordt. Daarom wordt aangeraden om beschermende kleding en dichte schoenen te dragen, en onbedekte huid in te smeren met DEET.

Waar komt het voor?

Het TBE virus en de subtypen FSME en RSSE komen voor in Centraal, Noord- en Oost-Europa en in delen van Rusland en Centraal-Azië. Bekijk jouw land van bestemming of je een tekenencefalitis inenting nodig hebt.

Wat zijn de verschijnselen van TBE virus?

Een deel van de mensen krijgt na een beet van een met TBE besmette teek helemaal geen of slechts milde klachten, maar in maar in een aantal gevallen kan een ernstige hersenvliesontsteking ontstaan. Bij de mensen die ziekteverschijnselen ontwikkelen verloopt tekenencefalitis meestal in twee fasen. Na een incubatietijd van een tot twee weken volgen de eerste klachten, waaronder koorts, vermoeidheid en hoofdpijn. Deze verschijnselen houden meestal maar een paar dagen aan, en worden gevolgd door een week zonder klachten. Hierna volgt de tweede fase met ernstige hoofdpijn, koorts en hersenvliesontsteking. Wanneer deze verschijnselen optreden, is behandeling in het ziekenhuis noodzakelijk. Bij een klein deel van de patiënten komen verlammingsverschijnselen of andere neurologische klachten voor. Minder dan twee van de honderd mensen die ernstige klachten krijgen overlijden aan de ziekte.